Szwecja - państwo w Europie, zaliczane do państw skandynawskich. Jest członkiem Unii Europejskej. Graniczy z Danią, Norwegią i Finlandią. Stolicą jest Sztokholm. Najwyższym punktem jest Kebnekaise (2111 m.n.p.m.).
Warunki naturalne[]
Szwecja zajmuje powierzchnię 449 964 km2, co plasuje ją na 5. miejscu pod tym względem w Europie i 55. na świecie. Około 15% obszaru kraju położone jest za kołem podbiegunowym północnym. Skrajne punkty Szwecji (kontynentalnej) to: na północy trójstyk graniczny z Norwegią i Finlandią koło miejscowości Kummavuopio, na południu miejscowość Smygehamn na półwyspie Skania, na wschodzie ujście rzeki Torne koło miejscowości Haparanda na granicy z Finlandią, na zachodzie nienazwana zalesiona wyspa koło wyspy Nordkoster. Szwecja graniczy lądowo z dwoma państwami:
- Finlandią - 614 km
- Norwegią - 1619 km (jest to najdłuższa granica międzypaństwowa w Europie)
Ponadto poprzez hydrologiczny system Cieśnin Duńskich Szwecja oddzielona jest od Danii. Od 2000 roku możliwe jest połączenie samochodowe i kolejowe między szwedzkim Malmö a stolicą Danii - Kopenhagą.
Ukształtowanie poziome[]
Szwecja posiada bardzo długą (ok. 60,8 tys. km długości) i dobrze rozwiniętą linię brzegową. Kraj ma od wschodu, południa i południowego zachodu dostęp do Morza Bałtyckiego (w tym do Zatoki Botnickiej na północnym wschodzie), a od zachodu na niezbyt długim odcinku - do Morza Północnego (cieśnina Skagerrak; odcinek wybrzeża na północ od Göteborga).
Linia brzegowa kraju praktycznie na całej długości urozmaicona jest większymi i mniejszymi zatokami (najczęściej głęboko wciętych w ląd), a miejscami także i estuariami rzek. Wybrzeże Szwecji to przeważnie wybrzeże szkierowe, skaliste i niewysokie, jedynie w części południowej (wybrzeże półwyspu Skania), jest ono wyrównane i ukształtowane przez abrazję.
Do Szwecji należy przeszło 200 tys. wysp, których łączna powierzchnia przekracza 10 tys. km2. Największymi z nich są: Gotlandia, Olandia, Orust i Hisingen.
Ukształtowanie pionowe[]
Szwecja jest krajem wyżynnym, 80% jej powierzchni zajmują tereny położone na wysokości od 100 do 500 m n.p.m. Stosunkowo dużo jest też nizin (do 300 m) - 25%. Tereny wybitnie górzyste, wzniesione ponad 1000 m n.p.m. zajmują tylko ok. 2,6% powierzchni Szwecji.
Szwecję można pod względem geomorfologicznym i historycznym podzielić na trzy główne krainy: Norrland - górzysto-wyżynna część północna, Svealand - wyżynno-nizinna część środkowopołudniowa oraz Götaland - nizinna część południowa. Dwie największe szwedzkie wyspy: Gotlandia i Olandia, ze względu na to iż leżą na tej samej szerokości geograficznej co Götaland, również są nizinne.
Wzdłuż niemal całej granicy z Norwegią południkowo ciągną się ukształtowane w orogenezie kaledońskiej Góry Skandynawskie - jeden z najstarszych geologicznie łańcuchów górskich Europy. W ich północnej części leży najwyższy punkt Szwecji - Kebnekaise (2097 m n.p.m.). Najniżej położonym punktem Szwecji jest poziom morza (0 m n.p.m.), a najniżej położonym punktem w głębi lądu jest lustro jeziora Hammarsjön (2,41 m n.p.m.).
Gospodarka[]
Gospodarka Szwecji oparta jest o rozbudowany system świadczeń socjalnych. Po wejściu do Unii Europejskiej 1 stycznia 1995 roku, rozwinął się przemysł, wzrósł eksport oraz ilość inwestycji.
Statystyki[]
- Waluta: korona szwedzka
- Bezrobocie: 4,9%
- PKB na osobę: 26800 $
- Import: 83,3 mln $
- Eksport: 102,8 mln $
- Inflacja: 1,9%
- Wzrost gospodarczy: 1,6%
Dane na 2003 rok.
Bogactwa naturalne[]
Szwecja posiada duże złoża żelaza, miedzi i uranu.
Energetyka[]
Około połowa energii pochodzi z elektrowni jądrowych. Pomimo referendum z 1980 roku, w którym zadecydowano o wyłączeniu do 2010 roku wszystkich elektrowni jądrowych, to sieć elektrowni się rozwija.
Komunikacja[]
Porty wodne[]
Główne porty mieszczą się w Goteborgu, Sztokholmie oraz w Helsingborg.
Lotniska[]
Międzynarodowe porty lotnicze mieszczą się w Sztokholmie, Gotenborgu i w Malmo.
Znane firmy ze Szwecji[]
- Volvo
- Saab
- Electrolux
- Asea
- IKEA
- LM Ericcson
Mapa[]
Skład narodowościowy[]
- Szwedzi - 90,8%
- Finowie - 3,1%
- pozostali - 6,1%
Galeria[]
Albania • Andora • Austria • Belgia • Białoruś • Bośnia i Hercegowina • Bułgaria • Chorwacja • Czarnogóra • Czechy • Dania • Estonia • Finlandia • Francja • Grecja • Hiszpania • Holandia • Irlandia • Islandia • Kazachstan • Liechtenstein • Litwa • Luksemburg • Łotwa • Macedonia • Malta • Mołdawia • Monako • Niemcy • Norwegia • Polska • Portugalia • Rosja • Rumunia • San Marino • Serbia • Słowacja • Słowenia • Szwajcaria • Szwecja • Turcja • Ukraina • Watykan • Węgry • Wielka Brytania • Włochy |