Czad, oficjalnie Republika Czadu – państwo śródlądowe w środkowej Afryce. Graniczy od północy z Libią, od wschodu z Sudanem, od południa z Republiką Środkowoafrykańską, od południowego zachodu z Kamerunem i Nigerią, a od zachodu z Nigrem.
Geografia[]
Czad położony jest w centralnej części kontynentu afrykańskiego, bez dostępu do morza . Zajmuje powierzchnię 1284 tys. km², a zamieszkuje go ponad 12 mln mieszkańców . Większą część kraju zajmują nizinne tereny Kotliny Czadu, z najniżej położonym obniżeniem w Djourab (175 m n.p.m.). Kotlinę otaczają od wschodu płaskowyż Ennedi i góry Wadaj oraz wulkaniczny masyw Tibesti z najwyższym szczytem kraju Emi Kussi (3415 m n.p.m.).
Głównym zbiornikiem wodnym jest jezioro Czad, położone na granicy z Nigrem, Nigerią i Kamerunem . Zasilane jest głównie przez rzekę Szari (95%) z jej dopływem Logone. Jego powierzchnia jednak nieustannie się zmniejsza na skutek zmian klimatycznych i w wyniku działalności człowieka . Sahara zajmuje większą część północy kraju. Na południu występują nieco większe opady, zasilające w porze deszczowej sawannę .
Duża rozciągłość południkowa sprawia, że w Czadzie występują różne typy klimatów . Na północy kraju występuje panuje klimat zwrotnikowy kontynentalny, wybitnie suchy . Deszcze mają charakter epizodyczny, średnia suma opadów to 20–30 mm . W okresie zimowym średnie temperatury wynoszą około 20 °C, latem przekraczają 34 °C. Masyw Tibesti (północno-zachodnia część kraju) ma klimat górski z większymi opadami i niższą średnią temperaturą. W pozostałej części kraju występuje klimat równikowy o cechach monsunowych. Mniej więcej na szerokości stolicy kraju 13°N pojawia się wyraźna pora deszczowa, która wydłuża się w kierunku południowym. Na południu kraju panuje klimat podrównikowy suchy, stopniowo przechodzący ku wilgotnemu . Średnia roczna suma opadów to 1000–1300 mm (pora deszczowa od maja do października), a w porze deszczowej występują częste burze . Temperatury nie wykazują dużych amplitud. Temperatura powietrza wynosi od 25 °C zimą do 30–32 °C w najgorętszych miesiącach (marzec-kwiecień).
Mapa[]
Algieria • Angola • Benin • Botswana • Burkina Faso • Burundi • Czad • Demokratyczna Republika Konga • Dżibuti • Egipt • Erytrea • Etiopia • Gabon • Gambia • Ghana • Gwinea • Gwinea Bissau • Gwinea Równikowa • Kamerun • Kenia • Komory • Kongo • Lesotho • Liberia • Libia • Madagaskar • Malawi • Mali • Maroko • Mauretania • Mauritius • Mozambik • Namibia • Niger • Nigeria • Republika Południowej Afryki • Republika Środkowoafrykańska • Republika Zielonego Przylądka • Rwanda • Senegal • Seszele • Sierra Leone • Somalia • Suazi • Sudan • Sudan Południowy • Tanzania • Togo • Tunezja • Uganda • Wybrzeże Kości Słoniowej • Wyspy Świętego Tomasza i Książęca • Zambia • Zimbabwe |